โครงการนักรบสิ่งแวดล้อมโรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคู
นักรบสิ่งแวดล้อมโรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูเกิดจากการรวมตัวจัดตั้งแกนนำสิ่งแวดล้อมโรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูจากรุ่นสู่รุ่นเป็นเวลายาวนานกว่า 20ปี โดยมีการจัดตั้งชมรมสวนเกษตรสิ่งแวดล้อมและพัฒนาเรื่อยมาจนกระทั่งปัจจุบันแกนนำนักเรียนเหล่านี้ได้ โดยจุดมุ่งหมายของกิจกรรมโครงการคือปลูกฝังให้นักเรียนรักษ์สิ่งแวดล้อม ใช้ทรัพยากรอย่างมีคุณค่า ลดการใช้ขยะ นำขยะกลับมารีไซเคิลหรือรียูสใหม่ การทำเกษตรปลอดสารพิษตามแนวทางเกษตรพอเพียง รวมไปถึงนำความรู้ที่ได้จากการเป็นแกนนำถ่ายทอดสู่รุ่นน้องและชุมชนได้ จากการดำเนินงานมาตลอดระยะเวลา 10ปีทำให้โรงเรียนได้รับรางวัลโรงเรียนสร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมดีเด่นระดับประเทศ รวมไปถึงรางวัลลูกโลกสีเขียวในด้านสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงรางวัลอื่นๆอีกมากมาย และในปัจจุบันทางโรงเรียนได้เข้าร่วมโครงการโลว์คาร์บอนของทางเทศบาลนครขอนแก่น เพื่อมุ่งเน้นการลดปริมาณขยะรวมไปถึงก๊าซคอร์บอนไดอ๊อกไซด์อีกด้วย กิจกรรมโครงการต่างๆภายในโรงเรียนก็มีตั้งแต่การทำเกษตรปลอดสาร การทำปุ๋ยหมัก em ปุ๋ยจากเศษอาหาร ธนาคารขยะ แหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียง ผักสวนครัว การรีไซเคิลขยะ เป็นต้น โดยกิจกรรมโครงการดังกล่าวบรูณาการกับการเรียนการสอนของทางโรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูในทุกช่วงชั้นตั้งแต่ อนุบาลจนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่6 ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมให้นักเรียนมีทักษะชีวิตที่จะใช้ในการดำรงชีวิตต่อไปในอนาคต
กลุ่ม "นักรบสิ่งแวดล้อม" กลุ่มสภานักเรียนปฏิบัติหน้าที่ในช่วงเช้าสแกนกระเป๋าเพื่อตรวจหาพลาสติกและในช่วงเย็นได้ช่วยกันรณรงค์ให้น้องๆ ใช้กระบอกน้ำและกล่องใส่อาหารเพื่อลดขยะตามหลัก 3R (Reduce Reuse and Recycle: 3Rs) โดยเริ่มต้นที่การใช้ให้น้อยลง ลดการใช้วัสดุ ผลิตภัณฑ์ ที่ก่อให้เกิดขยะเพื่อลดปริมาณขยะที่เกิดขึ้น เพื่อปลูกฝังให้เกิดจิตสำนึกในนักเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูทุกคน
การจัดการขยะจากล่องนม
กิจกรรมครอบครัวเล็ก พ่อครูแม่ครูและลูกๆได้ร่วมกันนำกล่องนมที่ดื่มแล้ว มาล้างให้สะอาด และออกแบบประดิษฐ์สานแผ่นลองนั่งจากกล่องนม เพื่อลดปริมาณขยะในโรงเรียน สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวพ่อครูแม่ครูสอนลูกๆ พี่สอนน้อง และได้ผลิตภัณฑ์จากกล่องนมนำไปใช้ประโยชน์ต่อไม่ว่าจะเป็นการประดิษฐ์สิ่งของเครื่องใช้จากกล่องนม
บทความ ข่าวสดจากเยาวชน
รัตนาภรณ์ ละมูลเจริญ
โรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคู ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น เป็นโรงเรียนดีเด่นที่มีการจัดการปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมได้ดีเป็นอันดับต้นๆ ของขอนแก่น
เมื่อปีพ.ศ.2551 โรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูได้รับรางวัลลูกโลกสีเขียว ประเภทกลุ่มเยาวชน โดยจัดตั้งกลุ่มเยาวชนเพื่อช่วยกันจัดการด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ซึ่งยังคงปฏิบัติต่อเนื่องมาหลายรุ่น ปัจจุบันตั้งชื่อกลุ่มเยาวชนว่า "นักรบสิ่งแวดล้อม"
ด.ญ.นพมาศ เอกนาม หรือ น้องฟาง เป็นประธานกลุ่มนักรบสิ่งแวดล้อมรุ่นปัจจุบัน ทำหน้าที่เป็นผู้ตรวจตรา คอยนำเพื่อนๆ ในกลุ่มแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนอย่างมีระบบ
"ทุกเช้าที่โรงเรียนจะเปิดเพลงมาร์ชและเพลงพลังงาน เป็นสัญญาณให้นักเรียนช่วยกันเก็บขยะค่ะ"
การจัดการปัญหาขยะในโรงเรียนที่เห็นผลเป็นอย่างดีคือการสร้างวินัยแก่เด็กๆ โดยการนำเสียงเพลงมาเป็นตัวช่วยให้เด็กๆ จดจำหน้าที่ของตนและปฏิบัติเป็นประจำจนกลายเป็นกิจวัตร
เด็กๆ ในโรงเรียนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาลจนถึงประถมศึกษาปีที่ 6 ร่วมมือกัน ทำหน้าที่เป็นหูเป็นตา ดูแลความสะอาด นอกจากจะทำให้โรงเรียนมีบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมที่ดีแล้ว ยังเสริมสร้างให้เด็กๆ มีระเบียบวินัยที่ดีอีกด้วย
"กลุ่มนักรบสิ่งแวดล้อมของเราจะตรวจทุกที่ในโรงเรียน ทั้งในห้องน้ำ อาคารเรียน หรือโรงอาหารเราก็ต้องช่วยกันดูค่ะ"
การดูแลรักษาความสะอาดแม้จะเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้สิ่งแวดล้อมในโรงเรียนน่าอยู่ แต่ปัญหาขยะก็ไม่เคยหมดไป
"ขยะในโรงเรียนมีเยอะมากค่ะ เพราะทุกคนยังซื้อขนมกินกัน ทำให้เกิดขยะ พวกถุงหรือกล่องนม ขวดน้ำ เยอะมากๆ พวกเราเลยมีธนาคารขยะมาช่วยแก้ปัญหานี้ค่ะ"
ธนาคารขยะที่น้องฟางกล่าวถึงมีการจัดการอย่างเป็นระบบ โดยทุกวันพุธจะเปิดธนาคารขยะ ให้เด็กๆ ในแต่ละชั้นเรียนนำขยะมาขาย โดยแยกออกเป็นขยะประเภท ขวดพลาสติก กระดาษสี และกระดาษขาว เมื่อชั่งน้ำหนักแล้วจดบันทึกไว้ เมื่อถึงสิ้นเทอมจะรวบรวมนำขยะทั้งหมดไปขายที่ โรงรับซื้อและนำเงินมาสร้างประโยชน์ให้โรงเรียนต่อไป
"ขยะที่ได้มากที่สุดคือประเภทกระดาษขาวค่ะ เพราะใช้กันทุกวัน แต่ก่อนนำมาขายต้องผ่านการรีไซเคิลก่อน เช่นใช้ให้ครบสองหน้าก่อนค่ะ"
นโยบายการจัดการขยะในโรงเรียนเทศบาลคุ้มหนองคูไม่ใช่เพื่อการสร้างสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่หลักสำคัญที่โรงเรียนต้องการคือ การสร้างเยาวชนที่ดี รู้จักการรับผิดชอบต่อตนเอง และสังคม เติบโตขึ้นเป็นพลเมืองดีที่สร้างประโยชน์เพื่อส่วนรวมให้กับประเทศชาติ ต่อไป